تئوری تنظیم آهنگ
آموزش fl studio
تنظیم موزیک :
بی شک امروز تمام می دانیم که تنظیم یک موسیقی تا چه میزان خیلی مهم است و همچنین بد تنظیم کردنش تا چه اندازه می تواند به یک کار آسیب بزند.من بیشتر قصد دارم به علت خیلی مهم بودن تنظیم بپردازم و بگویم این مقوله چه بخشهایی را پوشش می دهد که می تواند تا این اندازه در خوب یت یا عدم موفق یت تاثیر نقش داشته باشد.
به باور من احتمال دارد خیلی صحیح نباشد که بگوییم تنظیم موزیک یا تنظیم ملودی.چراکه هیچ تنظیم کننده خوب ی نیست که بدون تذکر به خصوصیات ی ترانه کار را تنظیم نماید .به واقع تنظیم خوب تنظیمیست که اولا" تنظیم کننده اش بتواند ملودی کلامی که بر آن نقش بسته را به خوب ی درک نماید و یا آن رابطه برقرار نماید ثانیا" پر ساز باشد وثالثا" خلاقیت و خوش ذوقی تنظیم کننده در آن کاملا" مشهود باشد.
تنظیم را در اثر، "آهنگ آن اثر" هم می نامند که با این کلمه حساب تنظیم از ملودی کاملا" جدا می شود.(پس اگر در ادامه جایی کلمه "موزیک " را خواندید منظور بنده همان تنظیم است).اما زمان ی تنظیم کننده جهت تنظیم دست به کار می شود بی شک نکات خصوصیات ی بسياري را باید مد نظر قرار دهد.ولی به باور من 3 ویژگی که عرض کردم در این مجال جهت شناسایی کلی ساختاری از این مقوله کافی است و ذکر نکات بیشتر بیشتر باعث تخصصی تر شدن مبحث می شود که ممکن است از حوصله خوانندگان عزیز خارج باشد.در اینجا شرح اتی درمورد این 3 ویژگی خدمت شما عرض می کنم:
1.درک ملودی و کلام: تنظیم، قلب تپنده تاثیر است و به نظر من مانند خونیست که در رگهای ملودی جریان می یابد با جریانش ملودی را جان می دهد آن را از حالت خام و گنگ بودن خارج می نماید .این تنظیم کننده است که معین می سازد کدام سری کار چگونه سازبندی شود.شاید بسياري بر این باور باشند که حال چه فرقی می نماید که در بخش از موزیک چه سازی استفاده شود.اما این عقیده به هیچ وجه صحیح نیست.سازبندی یک تاثیر بدون توجه به کلام آن کاری بی سر و ته را به گوش شنونده می رساند.کاری می شود که حتی بعد از گذشت سالیان دراز ، حتی نسلهای آینده هم که نظرهایی مفرق دارند نمی توانند با آن رابطه برقرار کنند می گویند فلان کار ، موسیقی ی مزخرف دارد.حال احتمالا خودش نداند که این ضعف ملودی نیست.بلکه ضعف موسیقی ست که باعث می شود کل تاثیر زیر سوال برود.به احتمال زیاد " تذکر کرده اید که در اکثر کارهای حماسی ، از سازهای بادی مصرف می شود."پس کلام و تنظیم حماسی ، موسیقی حماسی می طلبد".اما با کمی توجه در میابیم مثلا" در زمانی که آهنگ ساز می خواهد بر روی ترانه ملودی بگذارد موظف است با توجه به کلام ترانه سرا ،ریتم بسياري موارد دیگر را گزینش نماید .اما هرگز از یاد نبریم که تنظیم بدین جهت حساسیت دارد که مثل ملودی یا ترانه تنها بعد را در نظر نمی گیرد.(منظور از یک بعد توجه به کلام در حین موزیک سازی یا بر عکسش است.)تنظیم تیر انتها است بعد از آن دیگر وهله ای برای رفع نقصهای احتمـا لی وجود ندارد کار تنظیم شده باید در استدیو در اختیار خواننده قرار گیرد تا او نیز با تذکر به 3 وهله قبلی (ترانه ملودی و تنظیم) به بهتریـن نحو کار را اجرا نماید .
2.پر ساز بودن: درست است که مثلا" در گاهي کارهای عاشقـانه با توجه به ملودی رمانتیکی که دارند ، با ساز هم می شود کار را شروع کرد وبه انتها رساند اما حتی در همان کار با کمی ارزیابی و دقت می توان به این نتیجه رسید که چنانچه در آن کار از سازهای بیشتری استفاده می شد جالب تر می بود.(اکثرا ٌ " در کارهای تک ساز از ساز پیانو استفاده می کنند. ش پر کردن فضا توسط دست چپ راست پیانو است.بدین مفهوم که می توان با این ساز ، آکورد ملودی را با داشت.در کارهایی که به صورت دوئت(دو نوازی) نواخته می شوند هم اکثرا ٌ " ترکیبی از استرینگ (ولوم کششی مانند ویلن) و یک ساز دیگر است.) بسياري می گویند آهنگ سازهای قدیمی هستند ترانه سرا ها نیز هستند ، خواننده ها هم همان خوانندگانند ، پس جهت چه کارهای امروز مثل گذشته از آب در نمی آیند؟به نظر من جواب این سوال دو کلمه است:ضعف تنظیم.الآن چند سالیست که علتش معین شده.در یکی از کامنتهایی که در دو شماره قبل ثبت نمودم عرض کردم که امروزه در خارج از کشور دستمزد نوازنده و همیچنین هزینه کرایه استدیو خیلی بالاست.نرخ یک آلبوم تمام آکوستیک در خارج از کشور تقریبا" 10 مساوی درون ایران است.در ایران آلبوم تمام اکوستیک مانند شبزده حدود 30-40 میلیون تومان هزینه دارد.پس در آمریکا این کار حدود 300 تا 400 میلیون تومان تعرفه بر می دارد.از آنجایی که خوانندگان ما در خارج از کشور از فروش آلبومهایشان پول چندانی به دست نمی آورند ، لذا آسان ترین راه را برای ارائه آلبوم انتخاب می کنند که همان صداسازی به جای استفاده از ساز زنده است.همین قضیه باعث به کما رفتن نا بوقت موزیک پاپ ما شده است.هر چقدر که این کار به بهتر ی صورت گیرد باز حس ساز واقعی زنده را به شنونده منتل نمی نماید .فقط کار تمام اکوستیکی که در چند سال اخیر از هنرمندان مقیم خارج شنیده ام "شام مهتاب" است.ولی خوشبختانه در داخـل کشور هنوز کارهایی ارائه می شوند که تنظیمهایی پر ساز و تمام آکوستیک پر اندازه دارند.
3.خلاقیت تنظیم کننده: بعد از رعایت نکات فوق ،زمانی سبک و کلاس کاری هر تنظیم کننده از دیگری جدا می شود که بتواند ذوق سلیقه شخصی اش را در قالب موزیک در در روح ملودی بدمد.خوش ذوقی فقط استفاده از سازهای نو و نشنیده را حاوی نمی شود.همین که او بتواند کاری نماید که تک تک آثار یک آلبوم به استفاده از چند ساز محدود در تمام آهنگ ها برای شنونده کسل کننده دوباره تکرار ی نشود خودش خلاقیتی بسیار زیاد را می طلبد.من به شخصه تنظیمی از واروژان یا بابک بیات سراغ ندارم که با شنیدن و تذکر به آن نکته نو در خور تذکر ی را نیابم.
تنظيم در موسيقی چيست
تنظيم در موسيقی چيست؟ درود شايد خيلي از كساني كه موسيقي گوش ميدهند ندانند كه تنظيم در موسيقي چيست و تنظيم كننده كيست! بطور كل در شكل گيري يك آهنگ سه دسته فرد افراد شركت دارند:موسیقی ساز بعنوان خالق ملودي اصلي موسیقی كه حتي ميتواند هيچ گونه تحصيلات مويسقي و يا آشنايي به تئوري موسيقي نیز نداشته باشد। وي ميتواند ملودي اصلي را روي يك ساز بسازد بنوازد يا تنها آنرا بخواند يا زمزمه كند।ملودي را در قالب يك موسيقي بدون كلام زمزمه كند و يا آنرا روي شعري بخواند।خلاصه او فقط خالق ملودي اوليه بر اساس حس خود ميباشد।اما او ميتواند موسيقي دان حتي تنظيم كننده باشد كه در آنصورت كار خيلي راحتر ميشود।
اما تنظيم كننده ، اوكسي است كه وظيفه رنگ آميزي نتهاي اصلي ملودي موسیقی ساز را بر عهده دارد.او بايد كاملا با علم موسيقي تئوريات پيشرفته موسيقي آشنا باشد. به قابليت اجراي انواع سازها و حس روح صداي آنها آشنا باشد. از علومي مثل كنتر پوان و هارموني در موسيقي كاملا مطلع داري مهارتهاي عملي دربكار گيري آنها در آميزش نتها باشد.در كل او كسي است كه وظيفه نوشتن و آماده كردن تمام نتهاي آهنگ جهت هركدام از سازها انتخاب ي(توسط خودش موسیقی ساز) و نيز حفظ همآهنگ ي تمام اين نتها وحس حال موسیقی در كل ايجاد تركيبي زيبا از نتها و صداها و تكنيكهاي مختلف را بر عهده دارد به نظر من اوست كه ميتواند يك ملودي آسان را به زيباترين حالت به گوش ما برساند يا يك ملودي زيبا را زياد ساده حتي تكراري نشان دهد.
ودر انتها نوازندگان هستند كه نتهاي توليد شده را با سازهاي مختلف مينوازند و شما حاصل كار موسیقی ساز تنظيم كننده را ميشنويد.